ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ IANΟΥΑΡΙΟΥ 2014

 ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΝΟΣ  

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

                                                                                        Συνέντευξη: Βάσω Ζαχαριά, Πιτσινής Αντώνης
                                                                                        Φωτογράφιση: Ωρεάνθη Δαϊναβά
                                                                                        Επιμέλεια Ανάρτησης: Μπαράκου Κλ.

Ο κος Γιάννης Κατσάνος είναι ο υπεύθυνος Σχολικών Δραστηριοτήτων στο Νομό μας. Θελήσαμε να τον επισκεφτούμε στο γραφείο του στη Δ/νση Β/θμιας Εκ/σης για να τον γνωρίσουμε από κοντά, αφού είναι ο άνθρωπος που το όνομά του το ακούμε συχνά στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που συμμετέχουμε. Με τη ζεστή του φιλοξενία μας έκανε να αισθανθούμε αμέσως άνετα και τον ευχαριστούμε γι αυτό. Να λοιπόν τι μας είπε....

  -Ποια είναι η ειδικότητα σας στο σχολείο ;

-Είμαι φιλόλογος ειδικευμένος στην Ευρωπαϊκή και Ελληνική Λογοτεχνία.

-Τι σας έκανε να ακολουθήσετε τον συγκεκριμένο επιστημονικό κλάδο;

-Πολλά πράγματα. Κατ’ αρχήν ένας καθηγητής μου. Δηλαδή, ενώ μέχρι τη Β’ Λυκείου ο προσανατολισμός μου ήταν προς την θετική κατεύθυνση και μάλιστα στη Βιολογία, βρέθηκε ένας καθηγητής που μου άλλαξε τον προσανατολισμό μου και όλη μου τη ζωή.

-Προτιμάτε να διδάσκετε σε γυμνάσιο ή σε λύκειο και για ποιο λόγο;

-Η εμπειρία που έχω από διδασκαλία στο γυμνάσιο δεν είναι μεγάλη, τον πιο πολύ χρόνο της θητείας μου τον έχω διανύσει στο λύκειο. Προτιμώ το λύκειο, γιατί τα παιδιά είναι σε μια μεγαλύτερη ηλικία και μπορείς να συζητήσεις μαζί τους θέματα σε μεγαλύτερο βάθος απ’ ότι στο γυμνάσιο. Ωστόσο μου αρέσουν και τα μαθήματα και οι μαθητές του γυμνασίου.

-Ποια είναι η γνώμη σας για την τρόπο που διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά στο γυμνάσιο; Θα έπρεπε να αλλάξει κάτι; Υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν ότι τα αρχαία δεν πρέπει να διδάσκονται…

-Η αλήθεια είναι πως τα αρχαία είναι πάρα πολλά και σας μιλώ και ως εκπαιδευτικός και ως γονέας –έχω και εγώ παιδιά στο λύκειο. Παρ’ ότι είμαι φιλόλογος πιστεύω ότι είναι μεγάλος ο αριθμός των ωρών που διδάσκονται τα αρχαία ελληνικά. Ωστόσο νομίζω πως είναι απαραίτητη η διδασκαλία τους. Θα μπορούσαν ίσως να λιγοστέψουν οι ώρες διδασκαλίας των αρχαίων καθώς και οι απαιτήσεις αυτές οι στενά φιλολογικές και όσο μπορούμε να μπαίνουμε στο πνεύμα των αρχαίας ελληνικής σκέψης παρά να μένουμε στο γράμμα και στον τύπο. Ασφαλώς τα αρχαία ελληνικά- όχι τόσο η γλώσσα, όσο η φιλοσοφία και η σκέψη- είναι απαραίτητη και θα πρέπει να διδάσκεται σε όλα τα σχολεία- και όχι μόνο της Ελλάδας.

  Υπάρχει βέβαια μια  άποψη που λέει ότι τα αρχαία είναι μια νεκρή γλώσσα. Για να σταθούμε σ’ αυτή την άποψη, τα αρχαία είναι μια νεκρή γλώσσα με την έννοια ότι δε μιλιέται. Δε μιλάμε αρχαία, επομένως δεν είναι απαραίτητο να μάθουμε αρχαία με τέτοιο τρόπο όπως τα μάθαιναν οι αρχαίοι Έλληνες. Το πιο σημαντικό είναι να μάθουμε αυτά που λέγονται μέσω των αρχαίων ελληνικών και αν προσπαθούμε να μάθουμε λίγο αρχαία είναι για να καταλάβουμε τι λέγεται. Δε μας ενδιαφέρει λοιπόν τόσο το πώς λέγεται, αν είναι  μετοχή, αν είναι απαρέμφατο, αλλά κυρίως τι λέει.

-Είστε υπεύθυνος των βιωματικών δράσεων που γίνονται στα σχολεία του νομού μας Μπορείτε να μας εξηγήσετε ποιες αρμοδιότητες προκύπτουν απ’ αυτή τη θέση;

-Είμαι  υπεύθυνος των σχολικών δραστηριοτήτων. Άλλο σχολικές δραστηριότητες και άλλο βιωματικές δράσεις. Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία  χρόνια  στο σχολείο έχει μπει ο όρος βιωματικές δράσεις με την έννοια ότι υπάρχει το επίσημο πρόγραμμα του σχολείου όπου εκεί ένας καθηγητής μιλάει επί μια ώρα και σας εκθέτει το θέμα του μαθήματος. Υπάρχει όμως και άλλος τρόπος να μαθαίνει κανείς «ζώντας» την έννοια του βιωματικού, «ζώντας» τη γνώση την οποία λαμβάνει. Η κατάσταση λοιπόν των σχολικών δραστηριοτήτων  σε ένα μεγάλο κομμάτι της έχει μέσα και βιωματικές δράσεις.

  Ο ρόλος μου είναι να συντονίζω αυτές τις δράσεις είτε είναι βιωματικές, είτε απλές δράσεις  ή σχολικές δραστηριότητες και να περέχω τις απαραίτητες πληροφορίες στους συναδέλφους οι οποίοι με τόσο αγάπη ασχολούνται με εσάς και τις σχολικές  δραστηριότητες. Τα προγράμματα που λειτουργούν σε όλα τα σχολεία του νομού μας είναι τρία:  Αγωγή Υγείας, Περιβαλλοντική εκπαίδευση και Πολιτιστικά προγράμματα.

-Σε τι ποσοστό συμμετέχουν οι μαθητές και οι καθηγητές στα προγράμματα αυτά; Κρίνετε ικανοποιητική τη συμμετοχή τους;

-Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός προγραμμάτων. Υπάρχουν περίπου 200 προγράμματα σε όλη την Εύβοια. Σε αυτά τα προγράμματα συμμετέχουν οι διπλάσιοι καθηγητές, αφού συνήθως είναι δύο στο κάθε πρόγραμμα, και περίπου 30 μαθητές, συνολικά 6000 παιδιά. Νομίζω, υπάρχει αυξημένη συμμετοχή σε σχέση με πέρσι. Επικρατεί μια αύξηση των προγραμμάτων κατά 20%. Αυτό δείχνει την τάση αυξημένου ενδιαφέροντος.

-Ποιες δράσεις που γίνονται τη φετινή χρονιά στα σχολεία της αρμοδιότητάς σας θα θεωρούσατε ως καινοτόμες;

-Νομίζω ότι όλες οι δράσεις είναι καινοτόμες, με την έννοια ότι για αυτούς που τις υλοποιούν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Μπαίνουν σε μία διαδικασία επαφής τόσο οι μαθητές όσο και οι καθηγητές που δημιουργεί καινούργια δεδομένα. Κατά αυτή την έννοια, εάν η ερώτηση μού τεθεί αλλιώς, δηλαδή ΄΄Ποιο πρόγραμμα νομίζω ή ποιο είδος προγραμμάτων νομίζω ότι είναι κάτι καινούργιο γενικά;΄΄ θα έλεγα ότι υπάρχει ένας μικρός αριθμός προγραμμάτων στα πολιτιστικά θέματα τα οποία ασχολούνται με τις επιστήμες. Παραδείγματος χάρη, η θεωρία των Φράνκτραλ στα μαθηματικά, οι θεωρίες του Big Bang ή της διαστημικής. Αυτά είναι σίγουρα κάποια προγράμματα καινούργιων θεμάτων. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι πολιτισμός δεν είναι μόνο χορός, θέατρο, μουσική, συγγραφή, λογοτεχνία αλλά είναι και επιστήμη.

-Υπήρξατε καθηγητής σε σχολείο της Γαλλίας. Πόσο διαφορετικά είναι τα πράγματα εκεί από ότι στο ελληνικό σχολείο; Υπάρχει κάτι που θαυμάζατε στο γαλλικό σύστημα εκπαίδευσης;

-Το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι πιο οργανωμένο γιατί έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής αφού το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα υπάρχει από το 1900. Το σχολείο όπου εργαζόμουν, ένα λύκειο και ένα κολέγιο μαζί (γυμνάσιο, λύκειο) είχε ιδρυθεί το 1904. Καταλαβαίνετε ότι έχει μια ιστορία αιώνων από το 1904 ως το 2000.   

  Τώρα εδώ στην Ελλάδα, γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι η εκπαίδευση έχει πολλά προβλήματα. Δημιουργήθηκε από το ελληνικό κράτος σε περιόδους, οι οποίες ήταν δύσκολες. Το ελληνικό σχολείο έχει δυσκολία στην πραγμάτωση και πραγματοποίησή του. Στην Γαλλία υπάρχει και μεγαλύτερο ενδιαφέρον της κοινωνίας για το σχολείο. Παρότι οι ίδιοι οι Γάλλοι πιστεύουν ότι δεν είναι στο καλύτερο σημείο στην εκπαίδευσή τους, η Γαλλία έχει τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως.

  Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, ένα σχολείο αντίστοιχο με το δικό σας γυμνάσιο, ένα κολέγιο, αποτελείται από τους εκπαιδευτές, το διοικητικό προσωπικό, το οποίο είναι το μισό από τους καθηγητές, το προσωπικό της βιβλιοθήκης που έχει το κάθε σχολείο και επίσης εδώ υπάρχει και μια ειδικότητα που ονομάζεται βιβλιοθηκονόμος με αποτέλεσμα να λειτουργεί σωστά και οργανωμένα μία βιβλιοθήκη. Πρόκειται για πράγματα που στην Ελλάδα τα αναλαμβάνουμε όλα  εμείς οι καθηγητές. Μια κοινωνία που έχει επενδύσει πραγματικά στην εκπαίδευση και έχει δομές τέτοιες που βγάζει και καλούς μαθητές, αφού και οι καθηγητές είναι συγκεντρωμένοι αποκλειστικά στο αντικείμενό τους, είναι σαφώς η Γαλλία.

-Ασχολείστε με τη σκηνοθεσία. Πείτε μας μερικές από τις δουλειές σας;

-Ναι, ασχολούμαι με την σκηνοθεσία. Έχω σπουδάσει σκηνοθεσία και κινηματογράφο, αλλά έχω ασχοληθεί περισσότερο με τη σκηνοθεσία του θεάτρου. Στην Εύβοια που ήρθα το 1990 ήμουν στο 2^ο  Λύκειο, όπου εκεί άρχισα δράσεις και δραστηριότητες σε σχέση με το θέατρο. Κάναμε πολλές παραστάσεις με μαθητικές ομάδες που συμμετείχαν σε διαγωνισμούς ελληνικούς και διεθνείς. Απόκτησα πολλούς καλούς φίλους - μαθητές . Ο καθηγητής έρχεται σε ουσιαστική επαφή με τον μαθητή και η συνέπεια αυτής της δραστηριότητάς μου στο μαθητικό θέατρο είναι ότι διατηρώ ακόμα σχέσεις με μαθητές οι οποίοι συμμετείχαν κάποτε σε προγράμματα θεάτρου. Με ενδιαφέρει πολύ το θέατρο. Είναι ένα συνεχές κομμάτι των ασχολιών μου. Ακόμα και τώρα συνεχίζω.

-Χρειάζεται να ενισχυθούν τα μαθήματα τέχνης στο ελληνικό σχολείο; Υπάρχουν τρόποι να γίνει αυτό;

-Αναμφίβολα. Όχι μόνο τα μαθήματα τέχνης αλλά και η παρουσία της τέχνης στο σχολείο, εννοώντας της αισθητικής. Δηλαδή, εγώ θυμάμαι ήμουν σε ένα σχολείο προσεγμένο και αυτό οφειλόταν στους μαθητές και κυρίως στους καθηγητές. Η αισθητική μέριμνα δεν αφορά μόνο το μάθημα εντός της τάξης. Αφορά τους τρόπους που βλέπουν οι μαθητές και οι καθηγητές την αισθητική στον χώρο του σχολείου. Η αισθητική μπορεί να είναι και το να μην έχω έναν κάδο σκουπιδιών ή έναν κάδο που να είναι συνεχώς γεμάτος από σκουπίδια. Θέλω να πω πως η αισθητική είναι και το μάθημα, αλλά είναι και το πώς γενικά συμπεριφερόμαστε στο σχολείο και η πραγματικότητα που ζούμε κάθε μέρα. Πρέπει να μπει αισθητική με κάθε τρόπο στα ελληνικά σχολεία.

-Ποιο θα ήταν το πρώτο πράγμα που θα αλλάζατε αν ήσασταν Υπουργός Παιδείας;

-Δεν θα άλλαζα κάτι. Οι υπουργοί παιδείας ανεβαίνουν, μένουν για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και κάνουν κάποιες δράσεις. Εγώ δεν θα έκανα τίποτα, με την έννοια ότι θα άφηνα τον πυρήνα, δηλαδή τους εκπαιδευτές της μάθησης(καθηγητές) περισσότερο ελεύθερους, στο να οργανώσουν το μάθημά τους, το πρόγραμμά τους, το σχολείο τους. Και δεύτερον, θα υποστήριζα όσο περισσότερο μπορούσα οικονομικά την εκπαίδευση.

-Μια ευχή για το μέλλον του ελληνικού σχολείου…

-Η ευχή μου είναι για εσάς. Να είστε γεροί και δυνατοί. Αυτό είναι το μέλλον του ελληνικού σχολείου. Αν είστε εσείς καλά και σωστά εκπαιδευμένοι τότε το ελληνικό σχολείο και η ελληνική κοινωνία έχει προοπτικές.