Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2014

ΔΙΑΤΡΟΦΗ -ΥΓΕΙΑ

         
                      από έρευνα των μαθητών στο Διαδίκτυο
  Παχυσαρκία είναι η πάθηση που προκαλείται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, οδηγώντας σε μείωση του προσδόκιμου ζωής και/ή αυξημένα προβλήματα υγείας. .Ως παχύσαρκοι χαρακτηρίζονται τα άτομα που ο δείκτης μάζας- σώματος (ΔΜΣ) –μια μέτρηση που λαμβάνεται, διαιρώντας το βάρος ενός ατόμου σε κιλά, με το τετράγωνο του ύψους του σε μέτρα- ξεπερνά τα 30  kg/m2.



    Η παχυσαρκία αυξάνει την πιθανότητες απόκτησης διαφόρων ασθενειών, όπως καρδιοαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, αποφρακτική άπνοια ύπνου, ορισμένα είδη καρκίνου, οστεοαρθρίτιδα  και άσθμα. .Η παχυσαρκία συνήθως οφείλεται σε υπερβολική πρόσληψη τροφών, υψηλών σε ενεργειακή πυκνότητα, έλλειψη σωματικής άσκησης και σε γενετική προδιάθεση. Σε ορισμένες περιπτώσεις πρωταρχική αιτία αποτελούν τα γονίδια, ενδοκρινικές διαταραχές, φαρμακευτική αγωγή ή ψυχιατρική ασθένεια. 
  Τα αποδεικτικά στοιχεία που στηρίζουν την άποψη ότι κάποιοι παχύσαρκοι τρώνε λίγο αλλά κερδίζουν βάρος λόγω αργού μεταβολισμού είναι περιορισμένα. Κατά μέσο όρο οι παχύσαρκοι ξοδεύουν περισσότερη ενέργεια από τους λεπτούς ομολόγους τους λόγω της ενέργειας που απαιτείται να συντηρηθεί η αυξημένη μάζα σώματος. Η διατροφή και η σωματική άσκηση αποτελούν την βάση για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
   Η ποιότητα της διατροφής μπορεί να βελτιωθεί με τη μείωση κατανάλωσης τροφίμων, υψηλών σε ενεργειακή πυκνότητα , όπως αυτά με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη και σάκχαρα και με την αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών. Μπορούν να ληφθούν φάρμακα κατά της παχυσαρκίας για τη μείωση της όρεξης ή για να αναστείλουν την απορρόφηση του λίπους σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφή. Σε περίπτωση που η δίαιτα, η άσκηση και η φαρμακευτική αγωγή δεν καταστούν αποτελεσματικά, το ενδογαστρικό μπαλόνι μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια βάρους ή μπορεί να πραγματοποιηθεί μια χειρουργική επέμβαση, ώστε να μειωθεί ο όγκος του στομαχιού και /η το μήκος το εντέρου, οδηγώντας σε πρόωρο κορεσμό και μειωμένη ικανότητα απορρόφησης θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα.
   Η παχυσαρκία αποτελεί μια από τις κυριότερες αποτρέψιμες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, με αυξανόμενη συχνότητα στους ενηλίκους και τα παιδιά. Οι αρχές την θεωρούν σαν ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας του 21ου  αιώνα. . Στο μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου κόσμου (ειδικά του δυτικού) , η παχυσαρκία αποτελεί στίγμα ,παρά τ’ ότι σε άλλες εποχές της ιστορίας θεωρούταν σύμβολο πλούτου και γονιμότητας, κάτι που εξακολουθεί να ισχύει σε ορισμένα μέρη του κόσμου σήμερα.

Ταξινόμηση

  Παχυσαρκία είναι η κλινική κατάσταση που προκαλείται από υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα και είναι πιθανό να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Προσδιορίζεται από το δείκτης μάζας- σώματος και την περαιτέρω αξιολόγηση της κατανομής λίπους δια της αναλογίας μέσης-γοφού και των συνολικών καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Ο ΔΜΣ συνδέεται στενά τόσο με το ποσοστό σωματικού λίπους, όσο και με το συνολικό σωματικό λίπος.
   Το υγιές βάρος στα παιδιά διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Η παχυσαρκία στα παιδιά και τους εφήβους δεν προσδιορίζεται από έναν συγκεκριμένο αριθμό αλλά σχετίζεται με μια ομάδα αριθμών.
BMI
Ταξινόμηση ΔΜΣ
< 18.5
Λιποβαρής
18.5–24.9
Κανονικό βάρος
25.0–29.9
Υπέρβαρος
30.0–34.9
Παχυσαρκία Τύπου I
35.0–39.9
Παχυσαρκία Τύπου II
≥ 40.0
  class III obesity  
Ο ΔΜΣ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος ενός ατόμου με το τετράγωνο του ύψους του.

Επιπτώσεις στην υγεία

Το υπερβολικό σωματικό βάρος σχετίζεται με διάφορες ασθένειες, όπως καρδιοαγγειακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2, αποφρακτική άπνοια ύπνου, ορισμένα είδη καρκίνου, οστεοαρθρίτιδα και άσθμα. Συνεπώς η παχυσαρκία έχει βρεθεί ότι μειώνει το προσδόκιμο ζωής.


Αίτια

Σε ατομικό επίπεδο, ο συνδυασμός υπερβολικής πρόσληψης ενέργειας από τροφές και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας θεωρείται πως αποτελούν την εξήγηση για τις περισσότερες περιπτώσεις παχυσαρκίας .Ένας περιορισμένος αριθμός περιπτώσεων οφείλεται κυρίως στη γενετική, σε ιατρικούς λόγους ή σε ψυχιατρική ασθένεια.
   Αντίθετα, η αύξηση των ποσοστών της παχυσαρκίας σε κοινωνικό επίπεδο φαίνεται να οφείλεται σε μια εύκολα προσβάσιμη και εύγευστη διατροφή,  στην αυξημένη εξάρτηση από τα αυτοκίνητα και τη μηχανική παραγωγή.
Μια ανασκόπηση που έγινε το 2006 προσδιόρισε άλλους δέκα πιθανούς παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόσφατη αύξηση της παχυσαρκίας: 
(1) ανεπαρκής ύπνος, (2)ενδοκρινικοί διαταράκτες (περιβαλλοντικοί ρύποι που παρεμβαίνουν στο μεταβολισμό των λιπιδίων), (3) μειωμένη μεταβλητότητα της θερμοκρασίας περιβάλλοντος, (4) μειωμένα ποσοστά καπνίσματος, διότι το κάπνισμα καταστέλλει την όρεξη, (5) αυξημένη χρήση φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν αύξηση του σωματικού βάρους (π.χ., άτυπα αντιψυχωσικά), (6) αναλογική αύξηση εθνικών και ηλικιακών ομάδων που έχουν την τάση να είναι βαρύτερες, (7) εγκυμοσύνη σε προχωρημένη ηλικία (που μπορεί να προκαλέσει επιδεκτικότητα στην παχυσαρκία σε παιδιά), (8) επιγενετικοί παράγοντες κινδύνου που μπορεί να περάσουν από γενιά σε γενιά, (9) φυσική τάση για υψηλότερο BMI και, (10) διασταύρωση ατόμων με κοινά χαρακτηριστικά οδηγούν σε αυξημένη συγκέντρωση παραγόντων κινδύνου παχυσαρκίας (αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των παχύσαρκων ατόμων, αυξάνοντας τη διακύμανση του πληθυσμού σε βάρος).
   Παρότι υπάρχουν ουσιαστικές ενδείξεις που υποστηρίζουν την επίδραση αυτών των μηχανισμών στην αυξημένη συχνότητα εμφάνισης της παχυσαρκίας, τα στοιχεία είναι ακόμα ασαφή και οι συγγραφείς δηλώνουν ότι είναι πιθανώς λιγότερο ισχυρά σε σχέση με εκείνα που συζητήθηκαν στην προηγούμενη παράγραφο

Γενετική
   
         Πίνακας του ζωγράφου Juan Carreno de Miranda, φιλοτεχνημένος το 1680. Απεικονίζει ένα κορίτσι που θεωρείται ότι πάσχει από σύνδρομο Prader-Willi.

Το ποσοστό της παχυσαρκίας που μπορεί να αποδοθεί σε γενετικούς παράγοντες ποικίλλει ─αναλόγως με τον εξεταζόμενο πληθυσμό─ από 6% έως 85%.
Η παχυσαρκία αποτελεί μείζων χαρακτηριστικό διαφόρων συνδρόμων, όπως του συνδρόμου Prader-Willi, Bardet-Biedl, Cohen, και του συνδρόμου MOMΟ. Σε ποσοστό 7% των ατόμων με σοβαρή πρώιμη παχυσαρκία (ως έναρξη ορίζεται η ηλικία πριν από τα δέκα   χρόνια και δείκτη μάζα σώματος τρεις τυπικές αποκλίσεις πάνω από το κανονικό) κρύβεται μια σημειακή μετάλλαξη DNA.
Μελέτες που είχαν ως επίκεντρο κυρίως μοντέλα κληρονομικότητας και λιγότερο συγκεκριμένα γονίδια, έδειξαν ότι 80% των παιδιών με παχύσαρκους γονείς ήταν επίσης παχύσαρκα σε αντίθεση με ένα ποσοστό παιδιών χαμηλότερο από 10% που είχαν γονείς κανονικού βάρους.

                        Αποδοχή του πάχους


   Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ουίλλιαμ Χάουαρντ Ταφτ γινόταν συχνά αντικείμενο περίγελου επειδή ήταν υπέρβαρος

  Πρωταρχικός στόχος της κίνησης για την αποδοχή του πάχους είναι η μείωση των διακρίσεων απέναντι σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ανθρώπους. Ωστόσο, κάποια μέλη του κινήματος προσπαθούν επίσης να αμφισβητήσουν τον καθιερωμένο συσχετισμό ανάμεσα στην παχυσαρκία και τις αρνητικές επιπτώσεις της στην υγεία του ανθρώπου.Υπάρχουν αρκετοί οργανισμοί που προωθούν την αποδοχή της παχυσαρκίας και έγιναν περισσότερο γνωστοί κατά το δεύτερο μισό του 20ου  αιώνα. 
 Η Εθνική Ένωση για την Προώθηση Αποδοχής του Πάχους (International Size Acceptance Association – NAAFA) ιδρύθηκε το 1969 με έδρα τις Η.Π.Α. και αυτοπροσδιορίζεται ως οργάνωση για την προάσπιση ατομικών δικαιωμάτων, αφιερωμένη συγκεκριμένα στην εξάλειψη των διακρίσεων που γίνονται με βάση το πάχος των ανθρώπων. Ωστόσο, ο ακτιβισμός υπέρ του πάχους παραμένει περιθωριακό κίνημα.
  Η Διεθνής Ένωση Αποδοχής του Πάχους (National Association to Advance Fat Acceptance, ISAA) είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ) που ιδρύθηκε το 1997. Έχει έναν πιο παγκόσμιο προσανατολισμό και ως αποστολή της χαρακτηρίζει την προώθηση της αποδοχής πάχους και τη συμβολή στην εξάλειψη διακρίσεων που γίνονται με βάση το βάρος. Αυτές οι ομάδες ζητούν συχνά την επίσημη αναγνώριση της παχυσαρκίας ως αναπηρία σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου περί Αμερικανών με Αναπηρίες.

Παιδική παχυσαρκία

     
Η παιδική παχυσαρκία έλαβε διαστάσεις επιδημίας τον 21ο  αιώνα, καθώς τα ποσοστά της αυξάνονται και στον ανεπτυγμένο, και στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Το ποσοστό παιδικής παχυσαρκίας στον Καναδά αυξήθηκε από 11% τη δεκαετία του 1980 σε ποσοστό άνω του 30% τη δεκαετία του 1990, ενώ κατά την ίδια περίοδο στη Βραζιλία το ποσοστό αυξήθηκε από 4% σε 14%.
Όπως συμβαίνει και με την παχυσαρκία των ενηλίκων, στα αυξανόμενα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας συμβάλλουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες. 
  Οι αλλαγές στη διατροφή και η μειωμένη σωματική δραστηριότητα θεωρούνται οι δύο πιο σημαντικοί παράγοντες αυτής της πρόσφατης αύξησης. Επειδή η παιδική παχυσαρκία συνήθως συνεχίζεται μετά την ενηλικίωση και σχετίζεται με πολλές χρόνιες ασθένειες, τα παχύσαρκα παιδιά συχνά εξετάζονται για υπέρταση, διαβήτη, υπερλιπιδαιμία και λιπώδες ήπαρ. Η αντιμετώπιση που ακολουθείται σε περιπτώσεις παιδιών είναι κυρίως παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής και συμπεριφοριστικές τεχνικές, αν και οι απόπειρες αύξησης των επιπέδων δραστηριότητας των παιδιών δεν είχαν επιτυχία έως τώρα.