Η Σάτιρα: Ένα όπλο ψυχαγωγίας αλλά και… καταστροφής!!!
από τον Θοδωρή Ευσταθίου, Γ1
Κάποτε ένας Αμερικανός ηθοποιός ρωτήθηκε για το χιούμορ και απάντησε με μια μεγάλη παρατήρηση διαφοράς, που κανένας μας δεν είχε προσέξει, ανάμεσα στην πλάκα και το χιούμορ. Όταν λοιπόν του τέθηκε το ερώτημα απάντησε: ‘’Πλάκα είναι να ρίχνεις μια τούρτα στον άλλο και να γελάς, ενώ χιούμορ είναι να σου ρίχνει ο άλλος την τούρτα στα μούτρα και να γελάς!!!’’
Όμως η σάτιρα είναι κάτι το οποίο διαφέρει εντελώς από την κωμωδία, την πλάκα ή ακόμη και το χιούμορ! Η σάτιρα με έντονο καυστικό τρόπο προσπαθεί να σατιρίσει-καυτηριάσει (!!!) την επικαιρότητα, ασήμαντα γεγονότα τα οποία παρουσιάζονται με όσο πιο γρήγορο και λεπτομερή τρόπο. Επίσης διάφορα πολιτικά θέματα σχολιάζονται από τη σάτιρα. Όποιος θα ήθελε να παρομοιάσει τη σάτιρα με την κωμωδία, θα πρέπει να τονίσει ότι η κωμωδία που ‘’δαγκώνει’’ είναι η σάτιρα.
Τι είναι όμως η σάτιρα;
![]() |
....από τον ΚΥΡ! |
Ως ορισμό της μπορούμε να δώσουμε τον εξής: ‘’Η σάτιρα είναι ένας τρόπος επιθετικής συμπεριφοράς που κρύβει μέσα του μια δόση κακίας ή τουλάχιστον την έλλειψη επιείκειας!’’ Γι’ αυτό και πιστεύουμε πως είναι κακοήθης όταν στρέφεται εναντίον τον ‘’αδυνάμων’’. Γιατί, αυτός που χρησιμοποιεί την σάτιρα απέναντι σε έναν άνθρωπο που έχει σοβαρό πρόβλημα (άστεγοι, άποροι, μετανάστες), είναι ανόητος, γιατί η σάτιρα δεν είναι μια απλή φάρσα, είναι ένας δύσκολος πόλεμος!!!
Επίσης, αν κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν και μάλιστα στα αρχαία χρόνια θα δούμε ότι μέχρι και ο μεγάλος μας κωμικός ποιητής Αριστοφάνης σατίρισε τους σοφιστές της εποχής, στο έργο του «Νεφέλες», ακόμα και τον Σωκράτη !
Η ευφυΐα είναι το κύριο εργαλείο για να κάνει κάποιος σωστή σάτιρα, κάτι το οποίο είναι σπάνιο, γιατί την σημερινή εποχή οι πιο πολλοί στη σάτιρα τους χρησιμοποιούν κακοήθεια και όχι ευφυΐα.
Τέλος, αυτός που σατιρίζει δεν έχει στόχο να σχολιάσει τον δολοφόνο, αλλά θέλει να μιλήσει για τον κόλακα, τον υποκριτή, τον μαλαγάνα, ο οποίος είτε σε δύσκολους είτε σε εύκολους καιρούς προσπαθεί με κάθε βρώμικο τρόπο να επιβιώσει και να βρίσκεται πάνω στην εξουσία!!!
Με λίγα λόγια, η σάτιρα πρέπει να υπάρχει, αρκεί να χρησιμοποιείται με σύνεση, να «χτυπάει τα κακώς κείμενα» της κοινωνίας και να μην έχει σκοπό να βλάψει άτομα, ομάδες ή ιδεολογίες που δικαιούνται να πιστεύουν κάποιοι άνθρωποι, όπως αυτήν της θρησκείας.